հերոս - հակահերոս

Սկզբից կարդացի էս՝

• Այո, Դավիթը լավ գիտեր Հադրութի շրջանի այդ գյուղը: Մոր հարազատ գյուղն էր, և այնտեղ, պապի տանն ադրբեջանցիները շտաբ էին հիմնել: Մութը վրա հասնելուն պես Դավիթը մենակ, զգուշությամբ մոտենում է գյուղին, վերացնում ժամապահներին ու քայլում դեպի միակ լուսավորված տունը՝ պապի օջախը: Օմոնականներն այնտեղ աղմկոտ խնջույք էին սարքել. Դավիթը բարձրաձայն կանչում է օմոնի պետի անունը: Վերջինս մոտենում է պատուհանին ու Դավիթը` «բռնիր» գոռալով, նրա վրա է նետում նռնակների կապուկը: Ուժեղ պայթյուն է լինում և տունը փլվում է: Դրան հետևում է մեր մարտիկների կենտրոնացված գրոհը, և օմոնականները դուրս են շպրտվում գյուղից: Այս գործողությունն առանձնահատուկ նշված է ՀՀ ԳԱԱ-ի «Հայաստանի պատմություն» ֆունդամենտալ աշխատության մեջ, որտեղ Դավթի մեծադիր լուսանկարի տակ գրված է. «1991թ. հոկտեմբերի 30-ին ազատագրվեց ռազմական մեծ նշանակություն ունեցող Տող գյուղը: Առանձնակի արիությամբ աչքի ընկավ Դավիթ Սարապյանը՝ Դևը»:

Հետո նայեցի էս:


Ու հիմա մտածում եմ, որ երևի էս զզվելի դեմքերով կերպարներին ստեղծելով՝ էս գռեհկության հեղինակները, ցուցադրողներն ուզում են ասել, որ Հայաստանում մարդկային դեմքով ու մարդկային հատկանիշներով երիտասարդներ չկան: Որ Երևան քաղաքի դեմքը հավանաբար դաուններն են, կապկանմաններն ու էս մտավոր հաշմանդամները: 

Էս թյուրիմացության մեջ նկարահանվածներն ու նրանց պատկերած կերպարները տարիքով երևի էնքան են՝ 25 տարեկան, ինչքան որ էր Դևը, երբ զոհվեց՝ հերոսի մահով ու նման կենսագրությամբ, կամ երբ որոշեց, որ հանուն հայրենիքի ազատագրման իր կյանքը դնելու է զոհասեղանին, կամ երբ հանդիպեց Կոմանդոսին ու Կոմանդոսի նման զինվորականի, հասուն ու խելացի տղամարդու վրա թողեց անջնջելի տպավորություն: Կամ էնքան են, ինչքան որ Դևն էր, երբ ազատագրեց իր մոր հայրենի գյուղն ու նպատակ ուներ ազատագրելու Էրզրումը՝ հոր քաղաքը: 

Միգուցե հեղինակները նաև ուզում են ասել, որ նման դեմքերով ու զրո ինտելեկտով, չսափրված երեսներով "կվազիմոդոներին" կարող են սիրել սիրունատես աղջիկները, որ աղջիկներն էլ չունեն նորմալ, մարդանման իդեալներ կամ որ աղջիկների իդեալները կարող են լինել դրանք: 

Մինչդեռ պետք է որ յուրաքանչյուր իրեն հարգող աղջկա իդեալը լինի նման տղամարդը՝

• ..... Դավիթն անմիջապես աչքիը նկավ: Բարձրահասակ, ինտելիգենտ, ներկայանալի: Զարմացնում էր իր էրուդիցիայով, կարդացածությամբ, բայց, դրանով հանդերձ, երբեք չէր ընդգծում իր գերազանցությունը: Բոլորիս հիացնում էր նրա հումորի զգացումը. նրանից կատակների ու սրախոսությունների տարափ էր հորդում: 

 
Հետո էլ զարմանում ենք, երբ տրանսպորտում, փողոցներում, դպրոցներում, անգամ համալսարաններում տեսնում ենք էս կարգի դեմքերի. 20 րոպե նայեցի ու ոչ մի համակրելի կերպար չտեսա:

Ու հաստատ սրանք չեն մեր էրզրումներն ազատագրողները, չնայած որ սրանք են հրամցվում ամեն օր գրեթե բոլոր հռ-ալիքներից:

Վերջում մի հղում էլ Դավիթ Սարապյան-Դևի մասին՝ "Հայի ազնվական տեսակը": Ու էս տեսակը կա, գոյություն ունի: Ու մեր ազգի դեմքը էս տեսակն է: