կարդացած մի գրքի մասին

Ավելի ճիշտ դրա թարգմանության:

Էս վերջերս կարդացի Ռոժե Մարտեն դյու Գարի "Թիբոները": Գիրքը՝ ոչինչ, կարդացվող է: Ոչինչ:

Իսկ այ հայերեն թարգմանությունն ամբողջ ընթերցանության ընթացքում ուղղակի ականջ էր խլացնում, աչք էր ծակում, գլուխ էր քորում...

նախ մեկումեջ տպավորություն ես ստանում, թե ռուսերենից է թարգմանած, բայց նայում ես՝ ֆրանսերենից թարգմանեց. Էսինչ Էսինչյանը... Եսիմ:
Դե օրինակ՝ գլխարկ հագավ, ակնոց հագավ...

Հետո մի քիչ էլ, որ նայում ես, զգում ես, որ չէ, էնքան ֆրանսերենից է թարգմանած, որ անհաջող փոխադրած հայերեն տողերի տակում ֆրանսերեն արտահայտություններն ես կարդում, նույնիսկ ֆրանսերենի իմ թեթև իմացությամբ:

Հետո շատ են անծանոթ բառերը, տպավորություն է ստեղծվում, թե դու հայերեն կյանքումդ առաջին անգամ ես գրականություն կարդում, ու մինչև էդ էլ մի հազար տարի իմացել ես ինչ-որ այլմոլորակային լեզու:

Օրինակներ (առաջին հատորի կեսերից արդեն էնքան ջղայնացա, որ սկսեցի մեկումեջ էջանշել, որ գտնեմ, էստեղ դնեմ)՝

Բայց նախ ասեմ էս մեկը, որ անգիր հիշում եմ՝ ԽԱՐՏԻՇԱԳԵՍ

ես չեմ հասկանում բառն էսքան ծանրացնելու իմաստը: Կոնտեքստից դուրս երբեք չէի ընդունի, որ սա հայերեն կարելի է համարել: Հետաքրքիր է, գլխի ընկնողներ եղա՞ն:)

Անցանք առաջ՝

Ոչ մի տեղ ամբողջ գրքում "նա ճիշտ էր" չհանդիպեցի, ամեն տեղ գրած էր "նա իրավունք ուներ" - il/elle/ avait raison: Նույն տրամաբանությամբ il avait l'air կարելի է թարգմանել՝ "նա օդ ուներ"

Հաջորդը, սպանիչ էր՝ "ինչ-որ մտքի հաճախանքն ունենալ" արտահայտությունը: Ասենք, "Ժաքը Ժեննիի հետ անցկացրած այդ երեկոյի հաճախանքն ունեցավ"

Իսկ ո՞վ գիտի ինչ է նշանակում "կծիկը դնել", կոնտեքստը, որտեղ օգտագործվում է, բան չի ասում: Ասենք՝ "Անհույս գործ է, կծիկը դիր":

Սպանեց նաև հորեղբոր կրճատ տարբերակը՝ "հոԲար Անտուան": Չհաշտվեցի էդ "բ"-ի հետ, ի՞նչ մեղքս թաքցնեմ: Կամ "կնոջական" "կանացի"-ի փոխարեն:

Հիմա մի քանի բան առանց մեկնաբանության

- Ժաքի ոչինչ չպատասխանելու համար օգտվեց այն հանգամանքից, որ լուսամուտն էր փակում

- Այն ժամանակ, Անտուանը առ ի չգոյե ավելի լավի.... նորից խոսք բացեց հոր մասին

- Մեր սիրելի հիմնադիրն անգիտանում էր արտաքին հաճելի ձևերի տակ իր մտածումը թաքցնելու արվեստը

- Ապա, մի անգամ ևս, սպիրտայրոցի միտքը հաճախեց իրեն

- ... դանդաղ սողաց երկու լորտուի պես շարժվող լայնափեռեկ շուրթերին

- Քսան տարուց ի վեր սոցիալ-դեմոկրատիան հսկայական շինիչ փորձ է կուտակել /պարդոն:)/

- Սակայն տագնապը չէր լքում Ժաքին և գաղտնորեն համակում էր իրեն, հենց որ մենակ էր մնում: Մի տեսակ անբացատրելի վհատության տպավորությունը կար վրան...

- Ցածր ճակատի տակ ծվարած աչքերը պճլտում էին ու հանգում զարմանալի արագությամբ: Մորուքով շրջանակված լայնափեռեկ, վայրահակ անկյուններով բերանը ձայնափողի ձագարաձև բացվածքն ու նաև վաղնջուց ողբերգությունների դիմակների սև խոռոչն էր հիշեցնում...

- Իր հանկարծաստեղծումից տարված՝ Ժորեսը մի կողմ հրեց դեռ կիսով չափ լեցուն ափսեն և առաջ հակվեց գրոհելու պատրաստ եզան նման: Նրա բռնցքված ձեռքերը, նախադասությունների կշռույթը շեշտելով, բարձրանում էին ու սեղանի եզրին իջնում անճիգ, բայց ելևէջող մուրճի համաչափությամբ: Եվ երբ Ժաքը, ի չգոյե ժամանակի, դուրս եկավ սրահից, Ժորեսը, բռունցքներով մրճահարելով սեղանի մարմարը, խոսում էր տակավին:

- Մաշկն սպիտակ էր, պեպեններով ցանցնված, շրթունքները՝ հաստ, հազիվ մի քիչ վարդագույն, քան դեմքը:

- Այո, շատերը: Ես ճանաչել եմ նրանց: Անտուան հորեղբայրդ երաշխավորում է քեզ նրանց համար:

Ատանկ

Էս էլ Թիբոները:)))