Հաճախ ես հանդիպում մարդկանց, ովքեր ասում են "Աստվածն ու եկեղեցին ինձ համար լրիվ տարբեր բաներ են", ու հիմա էստեղ ուզում եմ փորձել հակիրճ վերլուծել մարդկանց էդ գիծը, if i may:
Մարդ արարածն ընդհանրապես, ըստ իս, չափից դուրս մեծ կարծիքի է իր անձի մասին: Հայելու մեջ նայում ապոլոն է տեսնում, ուղեղի մեջ նայում՝ էյնշտեյն է տեսնում, հոգուն նայում աստված է տեսնում, սրտին նայում՝ դանկո է տեսնում:
Իսկ կյանքը ինչ-որ անակնկալներ է մատուցում՝ սրա հետ թարս է, էս մեկն իրեն չի սիրում, երրորդն իրեն քննադատում է, չորրորդը հայհոյում: Բայց ինքը գիտի, չէ՞, որ ինքը լավն է, ուրեմն՝ մնացածն են վատը, անուղեղը, տհասը, թերհասը, հիմարը, չարը, կեղտոտը, կեղծավորը և այլն, և այլն:
Ու երբ որ Աստվածն ու եկեղեցին սկսում են մարդու համար դառնալ լրիվ տարբեր բաներ, ուրեմն, ըստ իս, նա շատ մոտ է իր անձի պաշտամունքի քրիստոնեական աղանդը ստեղծելուն, թեկուզ և դրա հետևորդ մենակ ինքը լինի:
Եթե եկեղեցին Աստծու հետ կապ չունի, ուրեմն ո՞նց ես մկրտվում, ո՞նց ես մոմ վառում, ո՞նց ես պսակվում էդ եկեղեցում:
Սովորաբար էդ խոսքն ասում են մարդիկ, ովքեր զահլա չունեն պարզելու, հասկանալու թե ինչ է եկեղեցին, ինչ է սովորեցնում ու ինչ է ուզում մեզնից: Կամ գլխի են ընկնում, բայց հոգու խորքում զահլա չունեն իրենց փոխելու: Օրինակ, որովհետև եկեղեցին տղամարդկանց ասում է, որ դավաճանությունը շնություն է, իսկ ազգիս տղամարդկանց երևի 90%ն ապրում ու անգամ ամուսնանում է հանուն դավաճանության, որ հետո գլուխ գովի: Բա էլ ինչի՞ պտի եկեղեցուն, ով իրենց անասու կենդանու հետ է հավասարացնում, սիրեն:
Չէ, իրենք չեն էլ խորանում, որ եկեղեցին Քրիստոստի խոսքն ու վարդապետությունն է քարոզում, իսկ Քրիստոս Աստված է. նման դեպքերում իրենց ես-ը ունի սեփական աստվածը, որն իրենց անձին իր բոլոր թերություններով հանդերձ սիրում-փայփայում-գուրգուրում է: Դրա համար էլ շատ մարդկանց համար ԷԴ աստվածն ու ԷՍ եկեղեցին լրիվ տարբեր բաներ են:
Ի դեպ, դա էլ հեթանոսության ու կռապաշտության տեսակ է, կուռքերը՝ ես-ն են, վայելքը ու կայֆերը, հանուն որոնց էլ, ի դեպ, առաջին քրիստոնյա երկրին ամեն օր հորդորում են ապրել բոլոր գովազդա- ու լրատվամիջոցներով:
Մարդ արարածն ընդհանրապես, ըստ իս, չափից դուրս մեծ կարծիքի է իր անձի մասին: Հայելու մեջ նայում ապոլոն է տեսնում, ուղեղի մեջ նայում՝ էյնշտեյն է տեսնում, հոգուն նայում աստված է տեսնում, սրտին նայում՝ դանկո է տեսնում:
Իսկ կյանքը ինչ-որ անակնկալներ է մատուցում՝ սրա հետ թարս է, էս մեկն իրեն չի սիրում, երրորդն իրեն քննադատում է, չորրորդը հայհոյում: Բայց ինքը գիտի, չէ՞, որ ինքը լավն է, ուրեմն՝ մնացածն են վատը, անուղեղը, տհասը, թերհասը, հիմարը, չարը, կեղտոտը, կեղծավորը և այլն, և այլն:
Ու երբ որ Աստվածն ու եկեղեցին սկսում են մարդու համար դառնալ լրիվ տարբեր բաներ, ուրեմն, ըստ իս, նա շատ մոտ է իր անձի պաշտամունքի քրիստոնեական աղանդը ստեղծելուն, թեկուզ և դրա հետևորդ մենակ ինքը լինի:
Եթե եկեղեցին Աստծու հետ կապ չունի, ուրեմն ո՞նց ես մկրտվում, ո՞նց ես մոմ վառում, ո՞նց ես պսակվում էդ եկեղեցում:
Սովորաբար էդ խոսքն ասում են մարդիկ, ովքեր զահլա չունեն պարզելու, հասկանալու թե ինչ է եկեղեցին, ինչ է սովորեցնում ու ինչ է ուզում մեզնից: Կամ գլխի են ընկնում, բայց հոգու խորքում զահլա չունեն իրենց փոխելու: Օրինակ, որովհետև եկեղեցին տղամարդկանց ասում է, որ դավաճանությունը շնություն է, իսկ ազգիս տղամարդկանց երևի 90%ն ապրում ու անգամ ամուսնանում է հանուն դավաճանության, որ հետո գլուխ գովի: Բա էլ ինչի՞ պտի եկեղեցուն, ով իրենց անասու կենդանու հետ է հավասարացնում, սիրեն:
Չէ, իրենք չեն էլ խորանում, որ եկեղեցին Քրիստոստի խոսքն ու վարդապետությունն է քարոզում, իսկ Քրիստոս Աստված է. նման դեպքերում իրենց ես-ը ունի սեփական աստվածը, որն իրենց անձին իր բոլոր թերություններով հանդերձ սիրում-փայփայում-գուրգուրում է: Դրա համար էլ շատ մարդկանց համար ԷԴ աստվածն ու ԷՍ եկեղեցին լրիվ տարբեր բաներ են:
Ի դեպ, դա էլ հեթանոսության ու կռապաշտության տեսակ է, կուռքերը՝ ես-ն են, վայելքը ու կայֆերը, հանուն որոնց էլ, ի դեպ, առաջին քրիստոնյա երկրին ամեն օր հորդորում են ապրել բոլոր գովազդա- ու լրատվամիջոցներով: